Nowa Wieś
Informacje ogólne
Nowa Wieś: wieś, województwo podkarpackie, powiat strzyżowski, gmina Czudec
Powierzchnia: 1072 ha
Liczba mieszkańców: 852 (stan na 31.03.2023 r.)
Położenie: Nowa Wieś leży po obydwu stronach potoku Pstrągówka, na zboczach licznych pagórków. Podzielona jest na kilka przysiółków: Podlas, Niebylec, Borek, Bania, Łazy, Budy, Koniówka. Teren tej miejscowości w większości znajduje się w Strzyżowsko-Sędziszowskim Obszarze Chronionego Krajobrazu. Malownicze położenie wsi sprawia, że jest ona doskonałym miejscem dla miłośników przyrody oraz osób preferujących aktywne formy spędzania wolnego. Podążając trasami wyznaczonych tu ścieżek pieszo-rowerowych (dębowej i bukowej) można aktywnie wypoczywać jednocześnie podziwiając uroki natury, piękne pejzaże oraz panoramę okolicznych miejscowości.
Instytucje, organizacje i stowarzyszenia
Szkoła Podstawowa
W Nowej Wsi znajduje się Szkoła Podstawowa z oddziałem przedszkolnym, do której uczęszczają również uczniowie z sołectwa Pstrągowa Wola.
Szkoła rozpoczęła swoja działalność 15 października 1907 r. w budynku dawnej karczmy. W 1911 r. wybudowano nowy budynek, który posiadał dwie sale lekcyjne (obecnie przebudowany na salę gimnastyczną). Obecnie szkoła mieści się w nowym budynku oddanym do użytkowania 1 czerwca 1998 r.
Tradycją tej placówki są corocznie organizowane jasełka, oraz ogólnopolski konkurs ,,Biedronka dla księdza Jana’’.
Środowiskowy Dom Samopomocy w Nowej Wsi.
ŚDSP jest jednostką organizacyjną Gminy Czudec – ośrodkiem pobytu dziennego dla osób dorosłych z zaburzeniami psychicznymi. Znajduje się centrum miejscowości – w dawnym budynku domu ludowego. Działalność swą rozpoczął w 2006 r., a jego głównym zadaniem jest rehabilitacja społeczna i poprawa jakości życia uczestników i ich rodzin. Osoby przebywające w tym ośrodku mają zapewniona opiekę, rehabilitację oraz atrakcyjne formy spędzania czasu pozwalające na rozwijanie różnorodnych zainteresowań i umiejętności.
Parafia
Parafia w Nowej Wsi jest najmłodszą w gminie. Powstała w latach 1984 – 1985, kiedy to wybudowano Kościół pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. Świątynia ta powstał dzięki wielkiemu zaangażowaniu i przy ogromnym wysiłku mieszkańców, pod patronatem ks. Piotra Szkolnickiego – ówczesnego proboszcza z Czudca.
Historia miejscowości
Powstanie miejscowości datowane jest na XIV w. Pierwsze wzmianki dotyczące „Neuendorf” pojawiają się na początku 1400 r. (pierwotna nazwa wsi łączona jest z przebywającymi tu osadnikami niemieckimi). Jednak już w dokumencie z 1434 r. określającym granice pomiędzy Czudcem, a Nową Wsią pojawia się polskie brzmienie jej nawy. Właścicielami Nowej Wsi był ród Pakoszów, a w późniejszych czasach: Strzyżowscy, Grabieńscy, Wojciechowscy, Nitsche i Wasilewscy. Ostatnimi właścicielami Nowej Wsi byli Wiktorowie, którzy zamieszkiwali zespół dworsko – parkowy. Obecnie dwór Wiktorów jest własnością prywatną i administracyjnie należy na terenie Czudca.
Warto zobaczyć
Młyn Wodny
Odwiedzając Nową Wieś warto zwrócić uwagę na stary młyn wodny usytuowany przy potoku Pstrągówka, który został wybudowany w XIX w. z inicjatywy Teofila Wasilewskiego. Początkowo był to młyn drewniany, później przebudowany na drewniany. W latach 70 XX w. przeprowadzono jego remont, jednak współcześnie nie jest on eksploatowany.
Dawna Szkoła Podstawowa
Stary budynek szkoły podstawowej w Nowej Wsi jest obiektem zabytkowym pochodzącym z początków XX w. Jego powstanie datuje się na 1911 r. Dawny budynek szkolny został połączony z nowo wybudowanym i zaadaptowany na salę gimnastyczną.
Kapliczki
Kapliczki są charakterystycznym elementem krajobrazu Nowej Wsi . Na uwagę zasługuje kapliczka wybudowana na pamiątkę wydarzeń związanych z rabacja chłopską. Została ona postawiona w miejscu, w którym udało się zatrzymać chłopów zmierzających do Czudca w czasie rzezi galicyjskiej. Drugą, często odwiedzaną, jest „Kapliczka na Brzostowej” umiejscowiona w najwyższym punkcie działu w przysiółku Budy – powód postawienia kapliczki do dnia dzisiejszego jest nieznany.
Bibliografia:
- A. Oliwińska-Wacko i R. Wacko „Dzieje Czudca’’,
- A. Oliwińska-Wacko i R. Wacko Gmina Czudec - Przewodnik